-
1 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
2 gdy
союз 1. временной когда;gdy wrócił do domu, było już późno когда он вернулся домой, было уже поздно; 2. условный когда, если; usunę ten ząb, gdy mnie będzie bolał я удалю этот зуб, если он будет болеть; ● podczas gdy в то время как; тогда как; gdy nagle (wtem) как вдруг; gdy tylko как только; wówczas..., gdy тогда..., когда;+1. kiedy 2. jak, jeśli
* * *союз1) временной когда́gdy wrócił do domu, było już późno — когда́ он верну́лся домо́й, бы́ло уже́ по́здно
2) условный когда́, е́слиusunę ten ząb, gdy mnie będzie bolał — я удалю́ э́тот зуб, е́сли он бу́дет боле́ть
•- gdy nagle
- gdy wtem
- gdy tylko
- wówczas…, gdySyn: -
3 być
być1 ( jestem; bądź!) sein; (istnieć, występować) geben (A); (być do nabycia) geben (A), vorhanden sein; (znajdować się) sein, sich befinden; (odbywać się) stattfinden;jestem w domu ich bin zu Hause;jestem z Polski ich komme aus Polen;gdzie są moje notatki? wo sind meine Notizen?;czy jest Bóg? gibt es Gott? czy jest plan miasta? gibt es einen Stadtplan?;czy są bułki? gibt es Brötchen?;było dużo słodyczy es gab viele Süßigkeiten;jest jeden pociąg w południe es gibt einen Zug am Mittag;jest zima es ist Winter;co jest na obiad? was gibt es zu Mittag?;co jest jeszcze do zrobienia? was gibt es noch zu tun?;(jest) już po wszystkim es ist schon alles vorbei;jesteśmy po śniadaniu wir haben schon gefrühstückt;jestem rowerem ich bin mit dem Fahrrad;jest mi smutno ich bin traurig, mir ist traurig zumute;co ci jest? was ist mit dir?, was hast du?;być może kann sein;nie może być! das kann (doch) nicht sein!;bądź zdrów! lebe wohl!;niech i tak będzie von mir aus;co z nim będzie? was wird mit ihm?;jest mi głupio es ist mir peinlich;jest mi zimno mir ist kalt;wszystko jest być jak trzeba alles ist so, wie es sein soll;być na ty sich duzen;być na pan sich siezen;być w stanie (+ inf) imstande sein zu (+ inf)samochód jest naprawiony das Auto ist repariert;było już późno es war schon spät;jest ciepło es ist warm;jestem szczęśliwy ich bin glücklich;jestem zmęczony ich bin müde;on jest lekarzem er ist Arzt;on jest moim bratem er ist mein Bruder;oni są studentami sie sind Studenten;kim jest pan z zawodu? was sind Sie von Beruf?;kim on dla ciebie jest? was ist er für dich? -
4 kiedy
kiedy masz czas? wann hast du Zeit?;od kiedy? seit wann?;kiedy indziej ein andermal;kiedy bądź fam. wann auch immer;kiedy wstał, było już późno es war schon spät, als er aufgestanden ist -
5 być
I. vi1) ( istnieć)było czterech braci es waren vier Brüderbył sobie król es war einmal ein König\być na diecie auf Diät sein, Diät haltenon jest na emeryturze er ist pensioniertjesteśmy już po śniadaniu wir haben schon gefrühstückt2) ( znajdować się)on jest jeszcze w łóżku er liegt noch im Bettgdzie jest moja książka? wo ist mein Buch?co jest na obiad? was gibt es zu Mittag?3) ( przebywać)ona jest na studiach sie studiertprzez całe lato byłem na wsi den ganzen Sommer war ich auf dem Lande4) ( trwać)dzisiaj jest sobota heute ist Samstagwczoraj było bardzo zimno gestern war es sehr kaltw Poznaniu są teraz targi in Posen findet jetzt die Messe stattjest mi gorąco mir ist [es] warm5) ( zdarzać się)czy był do mnie telefon? hat für mich jemand angerufen?\być może vielleicht, es kann seinco będzie, jak zapomnę? was ist, wenn ich es vergesse?6) ( uczestniczyć) teilnehmenon jest teraz na zebraniu er nimmt jetzt an der Versammlung teiljestem! hier [bin ich]!7) ( pochodzić) kommenjestem z Polski ich komme aus Polenon jest z tych, którzy nie myślą o pieniądzach ( przynależeć) er ist von denen, die ans Geld nicht denkenjestem samochodem ( przyjechać) ich bin mit dem AutoII. aux vb1) ( w czasach złożonych)2) ( w stronie biernej)ten stół jest zrobiony z drewna dieser Tisch ist aus Holz [gemacht]3) ( w orzeczeniach złożonych)on jest aktorem er ist Schauspielerta książka jest trudna dieses Buch ist schwierigjest już późno es ist schon spättrzeba było poczekać ( konieczność) man musste wartennic nie było widać man konnte kaum etwas sehenbędzie ze 40 kilometrów es werden ungefähr 40 km sein, das sind ungefähr 40 kmjak mu [jest] na imię? wie ist sein Name?było nie było ( pot) wie dem auch sei\być za czymś für etw seintak jest! jawohl! -
6 dość
Ⅰ adv. 1. (w dużym stopniu) quite; (raczej) rather; pretty pot.- dość często/rzadko quite a. rather a. pretty frequently/rarely- dość wyraźnie napisane quite clearly written- dość brzydki/biedny/inteligentny/miły quite a. rather ugly/poor/intelligent/nice- dość ładny quite a. rather pretty- dość łatwo można udowodnić, że… it’s fairly easy to prove that…- zdarzyło się to dość dawno it happened quite a long time ago- było dość późno it was rather a. pretty a. quite late- to dość dużo kosztuje this is quite expensive- trzeba płacić dość wysoki procent you have to pay pretty high interest- w dość krótkim czasie in quite a short time2. (wystarczająco) enough- dość długi long enough- jest już dość duży, żeby go zostawiać samego w domu he’s big a. old enough to stay home alone- jest już dość duża a. dorosła, żeby decydować o sobie she’s old enough to decide for herself- dość mi nadokuczał przez ten tydzień he’s caused me enough trouble this week- budynek nie jest dość reprezentacyjny do tego celu the building isn’t elegant enough for that purpose- zareagowali za późno i nie dość mocno they reacted too late and not forcefully enough- cierpiał, bo nie dość go ceniono he felt unappreciatedⅡ pron. cukru jest dość, ale mąki zabraknie there’s enough sugar but we’re going to run out of flour- ma dość pieniędzy na bilet he’s got enough money for a. to buy a ticket- mam dość zmartwień bez tego I’ve got enough to worry about already- mam dość czasu, żeby zwiedzić miasto I’ve got enough time to see the town- nie dość ci kłopotów? aren’t you in enough trouble (already)?Ⅲ praed. dość powiedzieć, że… suffice it to say (that)…- dość spojrzeć po sali, by odgadnąć wynik głosowania it’s enough to look around the room to know a. guess what the outcome of the vote will beⅣ inter. (wystarczy) (that’s) enough!- dość (o tym) na dzisiaj enough (on that subject) for today- dość tego dobrego! enough of that!Ⅴ dość że conj. nie wiem, o co im poszło, dość że przestali ze sobą rozmawiać I don’t know what the issue was a. what it’s all about, just that they’ve stopped speaking (to each other)- nie dość, że mało płacą, to jeszcze z opóźnieniem not only is the pay low, it’s late as well- nie dość, że przystojni, to jeszcze jacy eleganccy! not only handsome but elegant too!Ⅵ part. nie dość na tym on top of that, as if that weren’t a. wasn’t enough- stracił cały majątek; nie dość na tym, wkrótce zmarła mu żona he lost everything he owned, then on top of that his wife died■ mieć kogoś/czegoś dość to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth* * ** * *adv.= dosyć.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dość
-
7 mimo
Ⅰ praep. 1. (na przekór) in spite of, despite- mimo deszczu/trudności in spite of a. despite the rain/difficulties- mimo późnej pory dworzec tętnił życiem in spite of a. despite the late hour, the station was bustling with life- wyszedł z domu mimo zakazu he went out despite having been told not to- mimo wszystkich niedociągnięć plan został przyjęty notwithstanding all its shortcomings, the plan was accepted książk.2. przest. (obok) [przejść, przejechać] past (kogoś/czegoś sb/sth) Ⅱ adv. przest. (obok) [przejechać, przejść] past Ⅲ mimo że a. iż conj. even though, in spite of (the fact that), despite (the fact that)- mówiła doskonale po polsku, mimo że spędziła za granicą całe dzieciństwo she spoke impeccable Polish, despite having spent her entire childhood abroadⅣ mimo to part. yet, still; nonetheless książk.- widziałem go wcześniej tylko raz, mimo to od razu go poznałem I had seen him only once before, yet I recognized him immediately; I had seen him only once before, nonetheless, I recognized him immediatelyⅤ mimo wszystko part. despite everything, in spite of everything; nevertheless książk.- mimo wszystko była szczęśliwa despite everything she was happy, she was happy in spite of everything- mimo wszystko ich lubię I (still) like them all the same a. for all that; I like them nevertheless książk.* * *prep(+gen) despite, in spite ofmimo woli — unintentionally, involuntarily
* * *prep.+ Gen. in spite ( czegoś of sth) despite ( czegoś sth); mimo wszystko in spite of all; mimo woli unwittingly, inadvertently, unawares; mimo to still, even so, despite (all) that.conj.although, though; mimo że (even) though; postanowiliśmy zostać, mimo że było już bardzo późno we decided to stay, even though it was very late.adv.przest. past; Adam przeszedł mimo niezauważony Adam walked past unnoticed.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mimo
-
8 by
[baɪ] 1. prep1) (referring to cause, agent) przez +acc2) (referring to method, manner, means)to pay by cheque — płacić (zapłacić perf) czekiem
3) (via, through) przez +acc4) ( close to)5) ( past) obok +gen, koło +gen6) ( not later than) do +genby the time I got here it was too late — zanim tu dotarłem, było już za późno
7) ( amount)by the kilo/metre — na kilogramy/metry
8) ( MATH) przez +accto divide by 3 — dzielić (podzielić perf) przez 3
9) ( measure)10) ( according to) według +gen11)12)by the way — nawiasem mówiąc, à propos
this wasn't my idea by the way — nawiasem mówiąc, to nie był mój pomysł
2. advby the way, did you know Claire was back? — à propos, czy wiesz, że Claire wróciła?
2)by and by — wkrótce, niebawem
3)by and large I would agree with you — ogólnie (rzecz) biorąc, zgodziłbym się z tobą
* * *1. preposition1) (next to; near; at the side of: by the door; He sat by his sister.) obok, przy2) (past: going by the house.) obok3) (through; along; across: We came by the main road.) przez4) (used (in the passive voice) to show the person or thing which performs an action: struck by a stone.) przez5) (using: He's going to contact us by letter; We travelled by train.) przy pomocy, przez6) (from; through the means of: I met her by chance; by post.) przez7) ((of time) not later than: by 6 o'clock.) do, przed (jakimś momentem)8) (during the time of.) za9) (to the extent of: taller by ten centimetres.) o10) (used to give measurements etc: 4 metres by 2 metres.) na11) (in quantities of: fruit sold by the kilo.) na12) (in respect of: a teacher by profession.) przez, z2. adverb1) (near: They stood by and watched.) blisko2) (past: A dog ran by.) obok, niedaleko3) (aside; away: money put by for an emergency.) na bok•- bypass 3. verb(to avoid (a place) by taking such a road.) objeżdżać- bystander
- by and by
- by and large
- by oneself
- by the way -
9 opamiętani|e
Ⅰ sv ⇒ opamiętać Ⅱ n sgt reflection, self-control- gdy wreszcie przyszedł do opamiętania, było już za późno when he eventually came to his senses a. regained his self-control, it was too late- bez opamiętania [śmiać się, gadać] immoderately, with abandon- deszcz leje bez opamiętania it’s pouring without restraintThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > opamiętani|e
-
10 dobrze
Ⅰ adv. grad. 1. (właściwie, odpowiednio) [zachowywać się, ubierać] well- dobrze utrzymany ogród a well-kept garden- dobrze/lepiej płatna praca a well-/better-paid job- dobrze wychowane dziecko a well-behaved child- dobrze mi radzisz that’s good a. sound advice- dobrze postąpiłeś a. zrobiłeś you did the right thing- chciał dobrze, ale nie wyszło he meant well, but it didn’t work out- lepiej być nie może/mogło things a. it couldn’t be/couldn’t have been better- nie lepiej byłoby poczekać trochę (z tym)? wouldn’t it be better to wait a bit (with that)?- w nowej szkole szło mu całkiem dobrze he was doing quite well in the new school- dobrze ci w zielonym/tej sukience you look good in green/that dress- lepiej/najlepiej jej w niebieskim blue suits her better/best- dobrze wygląda w tym garniturze he looks good in that suit- równie a. zupełnie dobrze mógłby studiować w Paryżu he could just as well study in Paris- dobrze jest mieć inne rozwiązanie w zapasie it’s good a. advisable to have a back-up solution- jeśli dobrze pójdzie if all a. everything goes well- dobrze mówię?pot. am I right?- mieć dobrze w głowie to have one’s head screwed on the right way- nie mieć dobrze w głowie to be not right in the head pot.- najlepiej będzie, jeśli… it’ll be best if…- zrobił to najlepiej jak potrafił he did it as well as a. as best he could2. (umiejętnie) [gotować, śpiewać, grać] well- dobrze skrojony garnitur a well-tailored a. well-cut suit- dobrze się uczyć to be a good student, to do well at school- dobrze się znać na czymś to know quite a bit a. (quite) a lot about sth- wszystko wie/wiedział lepiej he always knows/knew better- mówiła po niemiecku lepiej niż ja a. ode mnie she spoke German better than me3. (dokładnie) [pamiętać] well; [przeczytać] properly, right- dobrze się znamy we know each other well- on dobrze wie, co mu grozi he’s well aware of a. knows very well what could happen to him- dobrze wiesz, o co mi chodzi! you know very well what I mean!- trzeba by dobrze się zastanowić we/you need to think about it (very) carefully4. (zdrowo) [czuć się, wyglądać] well- przeszedł ciężką operację, ale już jest z nim dobrze he underwent a serious operation, but he’s recovered now a. he’s doing well now- urlop dobrze ci zrobi it’ll do you good to have a holiday- poranna gimnastyka dobrze mi robi morning exercise a. a morning workout does me (a power a. world of) good5. (miło) dobrze się bawić to have a good time- dobrze mi tutaj, nigdzie nie idę I’m fine right here, I’m not going anywhere- z nikim mi nie było tak dobrze, jak z tobą nobody ever made me feel as good as you did- tobie to dobrze, nie musisz chodzić do pracy you’re lucky, you don’t have to go to work- gdzie ci będzie lepiej niż tu? where would you be better off than here?6. (pozytywnie) [skończyć się, układać się] well- dobrze usposobiony człowiek a good-natured a. an amenable person- dobrze komuś życzyć to wish sb well- wszyscy wypowiadali się o nim bardzo dobrze everyone spoke very well of him- dobrze jest mieć sąsiadów it’s good to have neighbours- byłoby dobrze, gdyby zechciał się pan nią zająć it would be good if you could take care of her- on się żeni – to dobrze he’s getting married – good for him a. that’s good- uda im się wygrać, to dobrze, nie uda się, to drugie dobrze if they win, all well and good, and if they don’t, then it doesn’t matter a. then too bad- to nie jest dobrze widziane it isn’t done, it’s frowned upon- nie będzie dobrze widziane, jak przyjdziesz bez uprzedzenia it won’t go down (too) well if you turn up without warning- przychodzenie bez uprzedzenia nie jest dobrze widziane it isn’t the done thing a. it’s frowned upon to turn up without warning7. (bez wysiłku) well- bawełnę dobrze się prasuje cotton irons well a. is easy to iron- tę książkę dobrze się czyta this book is a good read, the book reads wellⅡ adv. 1. pot. (bardzo) well pot.- jest dobrze po pierwszej/po północy it’s well past one/after midnight- wstać dobrze przed świtem to get up well before sunrise a. dawn- dobrze się naszukaliśmy tego domu we spent hours trying to find the right house2. Szkol. ocenił pracę na dobrze/dobrze plus a. z plusem/bardzo dobrze he gave the work a B/a B+/an A Ⅲ inter. 1. (zgoda) okay pot., all right- no, dobrze, zgadzam się well, all right, I agree- niech mi pan nie przerywa, dobrze? don’t interrupt me, okay?- jak tylko będę wiedział, zadzwonię, dobrze? I’ll call as soon as I find out, okay?- no dobrze, to nie pójdziemy okay, so we won’t go- no dobrze, (ale) nie musisz tak krzyczeć okay, you don’t have to shout like that- dobrze, dobrze! all right, all right!; okay, okay! pot.- dobrze, dobrze, już idę! okay, okay a. all right, all right, I’m going!/I’m coming- „ile razy mam ci mówić?” – „dobrze, dobrze!” ‘how many times do I have to tell you?’ – ‘okay, okay!’- dobrze, dobrze, zobaczymy, jak ty sobie poradzisziron. yeah, yeah, we’ll just (wait and) see how (well) you do pot., iron.2. (aprobata) good, right- „jak się nazywa stolica Urugwaju?” – „Montevideo” – „dobrze!” ‘what’s the capital of Uruguay?’ – ‘Montevideo’ – ‘right! a. good!’- dobrze, oby tak dalej well done, keep it up3. (przerwanie wypowiedzi) all right; okay pot.- no dobrze, ale pani tak mówi, bo nie chce być szczera all right a. okay, but, you’re saying that because you don’t want to be honest- dobrze, dobrze, pożartowaliśmy, a teraz do rzeczy all right a. okay, we’ve had our joke a. a laugh, let’s get down to business- dobrze już, nie płacz there, there a. there, now, don’t cryⅣ lepiej comp. 1. (raczej) rather- lepiej już wychodź, bo się spóźnisz you’d better go, or you’ll be late- lepiej się zastanów you’d better think about it- powiedzieli mu, żeby się lepiej przyznał they told him he’d better own up a. confess2. pot. (więcej) more- dziesięć lat albo i lepiej a. jak nie lepiej ten years or even more■ dobrze zbudowany well-built- być dobrze z kimś pot. to be on good terms with sb- być z kimś (jak) najlepiej to be the best of friends a. on the best of terms with sb- być z kimś nie najlepiej to not be on very good terms with sb- wyjść na czymś dobrze/lepiej/najlepiej pot. to come off well/better/best out of sth- jest z nią dobrze she’s fine- już jest z nią lepiej she’s feeling better now- było z nią nie najlepiej she wasn’t feeling too good- zrobiło mu się lepiej pot. he felt better- dobrze ci/mu/jej tak pot. it serves you/him/her right- nie ma tak dobrze pot. it doesn’t work like that a. that way, it’s not as simple a. easy as that- lepiej nie mówić pot. it doesn’t bear talking about* * *well; ( przyjmować) warmly, (sprzedać, kupić) at a profitdobrze kogoś przedstawić — to show sb in a favourable (BRIT) lub favorable (US) light
dobrze! — O.K.!, all right!
* * *int.all right!, fine!, OK!adv.1. (= prawidłowo, dokładnie, pozytywnie, umiejętnie, ładnie, zdrowo, życzliwie) well; dobrze ci tak mówić that's easy for you to say; dobrze coś sprzedać sell sth at a profit; dobrze komuś z oczu patrzy sb looks honest, sb looks like a good l. an honest person; dobrze komuś życzyć wish sb well; dobrze mu/ci tak! (it) serves him/you right!; dobrze odżywiony t. euf. well-fed; dobrze płatny well-paid; dobrze poinformowany well-informed; dobrze się bawić have fun, have a good time; dobrze się na czymś znać know sth well, know sth inside out, be knowledgeable about sth; dobrze się uczyć be a good student; dobrze ubrany well-dressed; dobrze wychowany well-mannered, well-behaved, well-brought-up; dobrze wyglądać look good; dobrze znany well-known; dobrze, że... it's a good thing (that)..., fortunately,...; coś komuś dobrze robi sth does sb good; jak l. jeśli wszystko dobrze pójdzie if all l. everything goes well; komuś dobrze poszło (w czymś) sb did well (at l. in sth); komuś się dobrze powodzi sb is well off, sb is doing well; komuś w czymś dobrze ( w stroju) sth suits sb (well), sth looks good on sb; ktoś ma się dobrze sb is (doing) well; wszystko dobre co się dobrze kończy all's well that ends well; znać się dobrze know each other well.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dobrze
-
11 tak2
Ⅰ pron. 1. (intensywność) (przed przymiotnikiem, przysłówkiem) so; (przed czasownikiem) so much- tak dobry/energiczny so good/energetic- tak blisko/często/późno so close/often/late- tak bardzo so much- tak mały, że prawie niewidoczny so small that it is/it was almost invisible- bądź tak dobry i otwórz okno książk. would you mind opening a. be kind enough to open the window?- tak się za tobą stęskniłem I missed you so (much)- zmienił się tak, że z trudem go rozpoznałem he’s/he’d changed so much that I hardly recognized him- tak bym chciała gdzieś wyjechać how I wish I could (just) go away somewhere- nie mieli tak dużego rozmiaru they didn’t have such a large size2. (w ten sposób) to było tak it was like this- zróbmy tak: ja pójdę pierwszy, a ty dołączysz za chwilę let’s do it this way: I’ll go first and you’ll join me a bit later- włóż to do pudełka, o tak put it into the box, like this- tak wyglądał twój dziadek, kiedy był młody this is what your grandad looked like when he was young- zrobił tak, jak mu kazano/radzono he did as he was told/advised- zachowywał się tak, jakby nikogo innego tam nie było he behaved as if nobody else was there- mało zarabiał, tak jak wszyscy nauczyciele like all teachers, he didn’t earn much- nic już nie będzie tak jak dawniej nothing’s (ever) going to be like it used to be- zrób to tak, żeby cię nie zauważył do it so that a. in such a way that he doesn’t notice you- nigdy nie jest tak, żeby nie mogło być gorzej things are never so bad that they couldn’t get worse3. (emfatyczne) chcesz mu to dać tak za darmo? you want to just give it to him free?- nie da się tak po prostu zapomnieć you can’t just (go and) forget- nie obrażaj się tak zaraz there’s no need to take offence like thatⅡ tak…, jak i… conj. (zarówno) both… and…- tak Adam, jak i Robert both Adam and Robert; Adam, as well as Robert- jego dzieła, tak dramaty, jak też powieści… his works – both the dramas and the novels a. the dramas as well as the novels…Ⅲ tak że conj. so- wszystko załatwiłem, tak że się nie martw I’ve arranged everything, so don’t worry- szpara była duża, tak że mogłem wszystko zobaczyć the crack was large, so I could see everything■ tak czy inaczej anyway, one way or another- tak czy owak a. siak in any case- „jak się czujesz?” – „tak sobie” ‘how are you?’ – ‘so-so’- „dlaczego pytasz?” – „tak sobie” ‘why are you asking?’ – ‘no (particular) reason’- nic się nie dzieje tak sobie there’s a reason for everything- i tak dalej and so on a. forth- i tak dalej, i tak dalej and so on and so forth- ot tak (bez powodu) for no particular reasonThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > tak2
См. также в других словарях:
późno — późnoniej 1. «pod koniec jakiegoś czasu (dnia, doby, roku itp.)» Wracać późno w nocy. Późno wstawać z łóżka. Późno kłaść się spać. Latem późno zachodzi słońce. ◊ Robi się późno; jest, było późno, za późno «pozostaje zbyt mało czasu, brakuje… … Słownik języka polskiego
być — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk XIIa, jestem, jest, są, będę, będzie, bądź {{/stl 8}}{{stl 7}}I {{/stl 7}}{{stl 8}}w funkcji samodzielnej {{/stl 8}}{{stl 7}}: {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} istnieć, żyć, występować … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być — ndk jestem, jesteś, są, będę, będziesz, będą, bądź, był I w funkcji samodzielnej «zajmować pewne miejsce w rzeczywistości» 1. «mieć byt, istnieć, żyć» Cichy, jakby go nie było. Pomnik jest do dzisiaj. Nie było cię jeszcze na świecie. Był sobie… … Słownik języka polskiego
jednak — I {{/stl 13}}{{stl 8}}spój. {{/stl 8}}{{stl 7}} łączy zdania współrzędne lub części zdań o treści przeciwstawnej, kontrastującej, zapowiada inne ujęcie treści; ale : {{/stl 7}}{{stl 10}}Uczył się długo jeździć samochodem, jednak bez powodzenia.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
naraz — 1. «nagle, nieoczekiwanie» Naraz otworzyły się drzwi. Naraz poczuł zmęczenie. Było już późno, gdy naraz ktoś zadzwonił. 2. «jednocześnie, wspólnie, razem» Przeskakiwać po dwa stopnie naraz. Mieć wiele zmartwień naraz. Nie poznasz wszystkiego… … Słownik języka polskiego
bulwarówka — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ib, CMc. bulwarówkawce; lm D. bulwarówkawek {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} gazeta bulwarowa; brukowiec : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jak podała w czwartek bulwarówka „Sun”, pechowy Brytyjczyk… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
chwila — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IIa {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} bardzo krótki odcinek czasu; moment : {{/stl 7}}{{stl 10}}Odpowiednia, najlepsza, sposobna chwila. Coś trwa przez krótką, dłuższą chwilę. Obiad będzie … Langenscheidt Polski wyjaśnień
przejrzeć — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}przeglądać {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}przejrzeć II {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}przejrzewać {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
kiedy — 1. «zaimek zastępujący określenia czasu (lub nawiązujący do nich) używany w zdaniach samodzielnych o formie pytajnej lub rozpoczynający zdanie podrzędne» Kiedy przyjedziesz? Nie zauważył, kiedy wyszedłem. ◊ Kiedy bądź «kiedykolwiek» ◊ Kiedy… … Słownik języka polskiego
nim — «spójnik oznaczający, że to, o czym jest mowa w zdaniu rozpoczynającym się tym spójnikiem, jest późniejsze względem tego, o czym jest mowa w zdaniu poprzednim lub następnym; niekiedy z uwydatnieniem kontrastu, zaskoczenia; zanim, wpierw niż,… … Słownik języka polskiego